Bishii January 2024-kii waxa Addis, Itoobiya iyo Somaliland ay heshiis ku gaadheen in Itoobiya muddo 50 sano ah ka kirayso 20 KM oo badda ah Itoobiya, taas beddelkeedana ay Itoobiya noqoto waddankii ugu horreeyay ee aqoonsada Somaliland.
Somaliland oo ku dhawaaqday inay ka go'day Soomaaliya inteeda kale sannadkii 1991-kii, waxay si madaxbannaan u maamulaysay in ka badan 3 sano.
Heshiiskii Itoobiya iyo Soomaaliya kadib waxaa hoos u dhacay xiriirkooda, waxaana ka dhashay dagaal diblumaasiyadeed oo ka dhacay masraxa caalamiga ah, kaasoo ay ka taliso Soomaaliya. Itoobiya ayaa sheegtay in xiriirka labada dal ee deriska ah ee Soomaaliya uu sii xumaaday, ayna ku xad-gudbeen madax-bannaanida dhuleed ee Soomaaliya.
Somaliland waxay u aqoonsatay Somaliland inay tahay maamulkeeda dhuleed, sidaas darteedna aanay heshiis caalami ah la geli karin dal kale, taas beddelkeeda Somaliland waxay aaminsan tahay in Soomaaliya ay tahay dal madaxbannaan.
Soomaaliya ayaa dalkeeda ka eriday safiirkii Itoobiya u fadhiyay dalkeeda, waxaanay amar ku bixisay in la xidho qunsuliyadda Itoobiya ee Somaliland iyo Puntland ee Soomaaliya, hase yeeshee Itoobiya way diiday taas beddelkeedana waxa ay kor u qaadday qunsuliyadda Hargeysa (Somaliland) oo ay ka dhigtay heer safaarad, waxaanay u magacawday safiir buuxa. Puntland oo weli aaminsan midnimada Soomaaliya balse khilaaf kala dhexeeyo dowladda federaalka ah ee ay diblumaasiyiinta Itoobiya ka dhisteen Puntland.
Maxaa ka cusub Soomaaliya iyo Itoobiya?
Warar kale ayaa sheegaya in Itoobiya iyo Somaliland ay qorsheynayaan in heshiiskii ay wada gaareen 1-dii bishii Janaayo ee sanadkan laga dhigo heshiis dhameystiran inta lagu guda jiro bilaha July iyo August ee sanadkan, kaasoo ogolaanaya in Itoobiyaanku ay gaaraan saldhigga badda Soomaaliya oo ay dowladda Soomaaliya si weyn u haysato. waa la diiday, sababtoo ah waxay ku soo beegantay ka hor xornimada dhulka Jabhat Fateh al-Sham.
Wararka ayaa sheegaya in madaxda Somaliland ay u socdaalayaan magaalada Addis Ababa halkaas oo lagu kala saxiixi doono heshiiska ugu dambeeya.
Maalmo ka hor ayay ahayd markii xubno ka tirsan Golaha Wasiirada Itoobiya, gaar ahaan Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Arrimaha Bulshada ee dalkaas ay sheegeen in Itoobiya ay aqoonsan tahay Somaliland, inkastoo ay ka noqdeen hadalkoodii.
Dowladda Turkiga ayaa Soomaaliya iyo Itoobiya ku cadaadineysa in 30-ka bishan wada hadal uu ka furmo magaalada Ankara, kaasoo heer wasiir ah uu ka furmi doono, waxayna ka wadahadli doonaan xaaladda labada dhinac, halka Itoobiyaankuna aysan wali ka bixin. Laga soo bilaabo heshiiskii ay saxiixdeen bilowgii sanadkan, sidaas darteed waxay hadda ka fekerayaan tallaabooyin cusub.
Wasiirka arrimaha dibadda Turkiga Hakan Fidan ayaa madaxweyne Xasan Sheekh ku wargaliyay in Ankara ay xoogga saarayso xasiloonida iyo nabadda Geeska Afrika, sida ay xaqiijiyeen ilo lagu kalsoon yahay oo ka qeyb galay kulanka.
Turkiga ayaa faa’iido weyn ka leh Itoobiya iyo Soomaaliya, waxaana uu heshiisyo iskaashi dhanka difaaca ah la leeyahay, halka Itoobiya ay sidoo kale diyaarado Drone ah siisay Abiy Axmed oo talada haya oo qowmiyadaha uu ka soo jeedo ay is dagaalayaan.
Itoobiya iyo Soomaaliya waa laba dal oo deris ah oo ay colaado soo jireen ah ka dhaxayso, dagaalladii ugu adkaana ay dhex maraan, waxaana ka mid ahaa dagaalkii khasaaraha badan geystay ee dhacay 1977-kii, kaasoo ay Itoobiya jabisay, balse markii dambe u soo gurmaday Koonfurta Yemen. Kaas oo markaas ka go’ay Soomaaliya, oo sababay iskahorimaad dhinaca badda ah oo ay ku lug lahaayeen jasiiradda Socotra, Midowgii Soofiyeeti, iyo Kuuba, kaas oo ugu dambayntii lagu jabiyey Soomaaliya ilaa la burburiyey. Dawladdii Soomaaliya 1991kii
0 Comments